Marko Miljanov (Medun, 1833 – Herceg Novi, 1901)
Vojvoda, političar i književnik
Kao mladić došao je iz rodnih Kuča u Cetinje i stavio se u službu knjaza Danila kao perjanik. Učestvovao je u borbama protiv Turaka, te je dobio titulu vojvode zbog svoje hrabrosti i junaštva. Jedno vreme bio je gradonačelnik Podgorice i član Državnog senata. Nepismen do 50. godine, kada se sam opismenio i počeo da stvara, a najpoznatije delo mu je Primjeri čojstva i junaštva.
Đorđe Jovanović (Novi Sad, 1861 – Beograd, 1953)
Vajar i osnivač Umetničke škole, iz koje je kasnije nastala Umetnička akademija
Studirao je arhitekturu u Velikoj školi u Beogradu, te slikarstvo u Beču i Minhenu, nakon čega je diplomirao vajarstvo u Parizu i postao prvi srpski akademski vajar. Radio je kao profesor u Beogradu, a bio je i član Srpske akademije nauka i umetnosti od 1921. godine. Njegovo delo Devojka sa rogom izobilja postavljeno je 1912. godine na ulazu u Dunavski park; bila je to prva skulptura u Novom Sadu koja nije imala verski karakter.
Aleksandar Tišma (Horgoš, 1924 – Novi Sad, 2003)
Pesnik i pisac, urednik Letopisa Matice srpske
Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Novom Sadu, a studije engleskog jezika i književnosti u Beogradu. Prevodio je sa nemačkog i mađarskog jezika. Njegova književna dela prevedena su na oko 20 svetskih jezika, a neka od najpoznatijih su Knjiga o Blamu, Upotreba čoveka i Vere i zavere. Bio je redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti od 1984. i dobitnik je mnogobrojnih nagrada, među kojima su Brankova nagrada, Oktobarska nagrada Novog Sada, NIN-ova nagrada…
Episkop Visarion Pavlović (Sentandreja, oko 1670 – Sremski Karlovci, 1756)
Episkop bački, osnivač Latinsko-slovenske škole u Novom Sadu
Zamonašio se u Krušedolu, gde je dobio monaško ime Visarion i gde je proveo više godina. Bio je učitelj na Hilandaru i u Pećkoj patrijaršiji, kao i arhimandrit manastira Krušedol, a od 1731. godine pa do smrti (1756) bio je bački episkop. U Novom Sadu osnovao je Latinsko-slovensku školu, koja je znatno doprinela formiranju prvih naraštaja srpske građanske inteligencije.
Dušan Vasiljev (Velika Kikinda, 1900 – Kikinda, 1924)
Pesnik i pisac
Završio je učiteljsku školu u Temišvaru i radio kao pisar, a nakon punoletstva, 1918. godine, pozvan je u rat, iz koga se vratio bolestan i iscrpljen. Radio je kao učitelj u Rumuniji, a poeziju koju je pisao oblikovala su događanja oko Prvog svetskog rata. Mada je živeo veoma kratko, smatra se jednim od najznačajnijih sprskih ekspresionista. Napisao je oko 300 pesama, dvadesetak novela i četiri drame, mada za života nije objavio knjigu pesama. Najpoznatija pesma mu je Čovek peva posle rata.
Emanuel Kozačinski (Ukrajina, 1699 – Belorusija, 1755)
Pedagog, književnik i pozorišni radnik
Kozačinski je rođen u plemićkoj porodici u Podoliji, koja je tada bila poljska teritorija, a od XX veka pripada Ukrajini. Studirao je u Moskvi i Kijevu. Na poziv beogradsko-karlovačkog mitropolita Vićentija Jovanovića, došao je 1733. s grupom profesora iz Kijeva da predaje u Sremskim Karlovcima, kao profesor Slavensko-latinskih škola (Collegium slavono-latino carloviciense), koje su osnovane 1726, ali su tek dolaskom profesora iz Kijeva podignute na nivo višeg obrazovanja. Srpske škole pod njegovim uticajem zasnovane su na prosvetiteljskom školskom sistemu Petra Velikog.
Godine 1735. postaje upravitelj Karlovačkih škola, a 1736. rektor svih slavensko-latinskih škola na teritoriji Beogradsko-karlovačke mitropolije. Bio je autor i reditelj prve srpske pozorišne predstave – Traedokomedije, o smrti cara Uroša V, koju je, zajedno sa svojim đacima, izveo u Sremskim Karlovcima juna 1734. Predstava je bila popularna, pa je i početkom 19. veka izvođena u Novom Sadu i Bečkereku.
Nakon rukopoloženja za sveštenika, bio je i iskušenik i monah u manastiru Vidubicki, nedaleko od Kijeva. Radio je kao spoljni saradnik Kijevske akademije, gde je bio profesor filozofije i bogoslovskih nauka, a kasnije i prefekt. Napisao je mnogo dela: udžbenike retorike, poetike i filozofije, pesme i drame.
Žarko Vasiljević (Bela Crkva, 1892 – Novi Sad, 1946)
Pedagog, književnik, pozorišni radnik
Rođen u glumačkoj porodici, s kojom je od detinjstva išao na gostovanja. Završio je gimnaziju u Beloj Crkvi. Studije prava započeo je u Budimpešti, ali ih je prekinuo Prvi svetski rat. Godine 1919. počinje da radi u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu kao sekretar i ceo život posvećuje ovom pozorištu; 1923. godine postaje reditelj, a 1927. umetnički direktor. Za potrebe pozorišta prevodio je s mađarskog i nemačkog, te je radio kao dramaturg. U dva navrata obnavljao je rad ove ustanove: prvi put kad je izgorela zgrada Dunđerskovog pozorišta, a drugi put posle Drugog svetskog rata, kada je obnovljeno pod imenom Vojvođansko narodno pozorište. Bio je i pesnik, a najbolje pesme objavljene su između dva rata i vezane su za Vojvodinu i sudbinu Vojvođana.
Miloš Bajić (Zemun, 1827 – Ause, 1897)
Dobrotvor, baron, veleposednik
Sin Teodora Bajića i Petrije, najstarije ćerke kneza Miloša Obrenovića. Kao vrlo bogat čovek, bio je član Matice srpske, poslanik Ugarskog sabora i član Gornjeg doma Ugarskog sabora. Bio je veliki dobrotvor koji se odazvao pozivu Odbora za gradnju srpske gimnazije u Novom Sadu i donirao 100.000 forinti za njenu izgradnju.
Stevan Milovanov (Stari Beček, 1855 – Novi Sad, 1946)
Profesor, direktor Srpske pravoslavne gimnazije u Novom Sadu (danas Gimnazija “Jovan Jovanović Zmaj”)
Završio je gimnaziju u Novom Sadu, a studirao je filozofiju u Budimpešti, kao pitomac Tekelijanuma. Radio je u Novosadskoj gimnaziji kao profesor matematike i fizike od 1878. do 1920. godine, a jedno vreme predavao je i zemljopis, prirodopis, srpski jezik i stenografiju. Bio je redovni član Matice srpske, a posle Prvog svetskog rata bio je direktor Novosadske gimnazije.
Šumadija
Geografska regija u Srbiji
Dobila je ime po šumama koje su je nekada prekrivale. Zauzima prostor između Save i Dunava na severu, Velikog Pomoravlja na istoku, Zapadnog Pomoravlja na jugu, do Kolubare, Ljiga i Dičine na zapadu. Administrativni centar i centar Šumadijskog okruga je Kragujevac. Drugi gradovi u Šumadiji su: Čačak, Smederevo, Lazarevac, Mladenovac, Gornji Milanovac, Aranđelovac, Topola i Smederevska Palanka.
